در این مقاله به معرفی 3 دوره اصلی تاریخ مصر میپردازیم : پادشاهی قدیم (2،700-2،200 ) ، پادشاهی میانه (2،050-1،800 ) و پادشاهی جدید ( 1،550-1،100 )
سلسله چیست؟
سلسله یک گروه یا خانواده قدرتمند است که موقعیت خود را برای چندین سال در راس قدرت حفظ می کند.
مصر باستان نیز سلسله هایی داشت. آنها خانواده هایی بودند که در طول حکومت خود غالباً سال های قابل توجهی حکومت می کردند و کارهای چشمگیر – مانند ساخت اهرام – انجام می دادند.
تقسیم بندی دوره های تاریخی مصر باستان
تاریخ مصر باستان به سه دوره اصلی تقسیم می شود: پادشاهی قدیم (حدود 2،700-2،200 B.C.E.) ، پادشاهی میانه (2،050-1،800 B.C.E.) و پادشاهی جدید (حدود 1،550-1،100 B.C.E.)
در این دوره ها ، قدرت از یک سلسله به سلسله دیگر منتقل می شد.
یک سلسله حكومت می كرد تا سرنگون شود یا هیچ وارثی برای فرمانروایی باقی نماند.
هر پادشاهی یا بعد از یک دوره جنگ و یا پس از حمله منجر به آشفتگی پایان یافت.
در تاریخ مصر بیش از 30 سلسله وجود داشته است.
سلسله ها به متحد ساختن مصر کمک می کردند که این کار آسانی نبود.
رهبران با دوره ای از هرج و مرج ، رقبای بلندپرواز و همچنین خارجی هایی که می خواستند منطقه را فتح کنند روبرو می شدند.
اولین سلسله ها در مصر باستان
از حدود 4000 سال قبل از میلاد ، جامعه مصر بین دو پادشاهی مصر بالا و مصر پایین تقسیم میگردید.
در حدود 3،100 B.C.E. ، منس ، پادشاه مصر شمالی (بالایی )، سلطنت سلسله های طولانی را با فتح مصر جنوبی آغاز کرد.
او مناطق را متحد ساخت و پایتخت خود را در ممفیس ، در نزدیکی مرز این دو پادشاهی بنا کرد.
از آنجا که ممفیس در جزیره ای در نیل قرار داشت ، دفاع از آن آسان بود.
بنابراین نخستین سلسله آغاز شد ، عصری که به نام اوایل دوره دینامیکی نامیده می شود.
تعداد کمی از فراعنه (حاکمان) سلسله های اولیه ، امروزه شناخته شده هستند.
کلمه مصری “فرعون” به معنای واقعی کلمه به معنای “خانه بزرگ” است.
جایگاه و مقام فرعون ها بسیار بیشتر از حاکمان بود.
آنها خدایان به حساب می آمدند و اعتقاد بر این بود که اسرار بهشت و زمین را در اختیار داشتند.
فرعون ها دولت و ارتش را رهبری می کردند و از قدرت نامحدودی برخوردار بودند.
پادشاهی قدیم
حدود 300 سال پس از اینکه منس مصر را متحد کرد، حاکمان آن یک دولت مرکزی تشکیل دادند که در آن قدرت عالی را در دست داشتند.
این آغاز پادشاهی قدیم بود. (پادشاهان تمایل داشتند که در مکان مرکزی حکومت کنند ، به همین دلیل دوره اولیه سلسله پادشاهی محسوب نمی شود.)
در زمان پادشاهی قدیم ، ساختمان هرم شکوفا شد.
کوپس دارای هرم بزرگ شش میلیون تنی جیزه بود که به عنوان مقبره ساخته شده است.
در زمان Chephren ، یکی از حاکمان سلسله چهارم ، ابوالهول بزرگ ساخته شد.
پادشاهی قدیم با جنگ های داخلی بین فرعونیان و اشراف به پایان رسید.
پادشاهی میانه
مونتهوتپ دوم (2،007-1،956 B.C.E.) ، یک فرعون سلسله یازدهم ، آخرین حاکم پادشاهی قدیم و اولین حاکم پادشاهی میانه بود.
در دومین دوره از 3 دوره اصلی تاریخ مصر ، او و جانشینانش نظم سیاسی را در مصر باستان احیا کردند.
از دوران پادشاهی میانه به عنوان زمانی برای شکوفایی هنرها در مصر باستان ، به ویژه در ساخت جواهرات یاد میشود.
مصر در این دوره به یک قدرت تجاری بزرگ تبدیل شد و پروژه های گسترده ساختمانی را ادامه داد.
سرانجام ، سلطنت طولانی سعادت جای خود را به مشكلات قدیمی داد: مشكلات اقتصادى ، مبارزات برای کسب قدرت در داخل و مهاجمان خارجی.
آمنهمت سوم (1717-1772 B.C.E.) ، از سلسله دوازدهم ، مسئولیت ساخت دو پروژه بزرگ را برعهده گرفت.
وی ساختمان نهرهای غول پیکر منطقه فیئوم را که آبهای طغیان نیل را منحرف کرده بود ، به پایان رساند.
آمنهمیت همچنین هرم هاوارا را ساخت که به نام هزارتوی معروف شد. این هرم حدود 3،000 اتاق داشت.
وقتی گروهی از بیگانگان ، به منطقه دلتا نیل حمله کردند ، فروپاشی دوره دوم آغاز شد.
این جنگجویان از ابزارهای جدیدی برای جنگ استفاده می کردند: سلاح های برنز و ارابه هایی که آسب ها آنها را میکشیدند.
آنها مصریان را که پیاده و با سلاح های سنگی می جنگیدند را شکست دادن.
پادشاهی جدید
فرعونیان اولیه پادشاهی جدید ، هایکسوس را بیرون کردند.
از دوران پادشاهی جدید به عنوان زمان رنسانس در خلق آثار هنری و همچنین پایان حکومت سلسله ها در مصر باستان یاد میشود.
این دوره توسط کاهنان فاسد اداره میشد و سرقت مقبره از سوی مقامات دولتی در این دوره بسیار به چشم میخورد.
فرعون مشهور دوره جدید، آمنهوتپ چهارم بود که باعث ایجاد یک انقلاب دینی شد.
قبل از حکومت آمنهوتپ ، مصر یک جامعه مشرک بود که به خدایان زیادی اعتقاد داشت ، نام مهمترین آنها آمون بود.
اما ، آمنهوتپ فقط به آتون ، خدای خورشید اعتقاد داشت.
اعتقاد به تنها یک خدا (توحید) یک مفهوم بنیادی بود.
برای نشان دادن ارادت خود به آتون ، فرعون نام خود را به آكنهاتون تغییر داد (“کسی كه به آتون وفادار است”).
طبیعتاً کاهنان که نماینده خدایان دیگر بودند ، این تغییر را دوست نداشتند.
بسیاری از مصریان نیز دوست نداشتند تحت حکومت فرعونی بدون ایمان به خدایان خود باشند.
پس از درگذشت آکنهاتون ، کاهنان قدرتمند فرعون جدید را وادار کردند که دوباره به همان اعتقاد قبلی برگردد.
پادشاهان معروف در 3 دوره اصلی تاریخ مصر
پادشااه توت TUT
فرعونی که پایتخت را به تبس منتقل کرد ، توت بود.
او به مدت نه سال حكومت كرد ، كوشش كرد تا كاهنان را آرام كند ، و مسئولیت برخی از پروژه های متوسط ساختمانی را بر عهده گرفت.
وی سلطنت خود را در 10 سالگی آغاز کرد اما در 19 سالگی بر اثر جراحات سر درگذشت.
نام او مشهور است: توت عنخ آمون Tutankhamun ، یا به عبارت دقیق تر ، King Tut.
پادشاه توت را بیشتر به خاطر مقبره زیبای او به یاد می آوریم.
او یکی از معدود مواردی که توسط سارقین قبر ربوده نشده بود.
دانلود مستند راز جنایت توت عنخ آمون با دوبله فارسی
رامسس دوم
رامسس دوم یا رامسس بزرگ ، حاكم مهم دیگر در این دوره از 3 دوره اصلی تاریخ مصر بود.
وی به مدت 67 سال سلطنت کرد و در حدود 1121 قبل از میلاد مسیح در سن 96 سالگی درگذشت.
نزدیک به 200 زن داشت و همسران وی 96 پسر و 60 دختر به دنیا آوردند.
رامسس نه تنها یک خانواده بزرگ را بنا كرد ، بلكه دو معبد در ابو سیمبل نیز ساخت.
دیگر یادگار های او عبارتند از : یك سالن پوشیده از ستونهای غول پیکر در كارناك ، اضافات در معبد لوكسور و رامسیمه و مجتمعی متشكل از دو معبد و یك كاخ.
پس از حکومت رامسس ، مصر سقوط کرد.
امروز ، مومیایی 3 هزار ساله او در معرض نمایش در طبقه دوم موزه مصر در قاهره ، پایتخت مصر قرار دارد.
در طی نه قرن بعدی ، نوبی ها ، آشوری ها و پارس ها به مصر حمله ور شدند و منطقه را ویران کردند.
همان زمان که فرعون نکتانبو دوم برای جلوگیری از کشته شدن به دست مهاجمان ایرانی در سال 343 قبل از میلاد به ممفیس بازگشت.
او آخرین فرعون متولد مصر شد و با مرگ او بیش از 2500 سال خودکامگی در مصر پایان یافت.
